SGK'nın sunduğu gelir seçenekleri bazı bireyler için üçe kadar çıkabiliyor. Bu durumdan en çok kadınlar, boşanmış bireyler ve farklı sosyal güvenlik kollarına mensup aile bireyleri olan vatandaşlar etkileniyor. Üç maaşın aynı anda alınabilmesi için her birinin kaynağına ve hak sahipliğine dair şartların yerine getirilmesi gerekiyor. Özellikle 2008 yılı öncesi sigorta girişi bulunanlarda bu imkân daha yaygın görülüyor. Uygulamanın kapsamı genişledikçe kamuoyundaki ilgisi de artıyor.
Farklı kurumlar, ayrı gelir kapıları oluşturabiliyor
SGK düzenlemelerine göre; SSK, Bağ-Kur ve Emekli Sandığı gibi farklı kurumlardan bağlanan aylıklar, bir kişiye aynı anda ödenebiliyor. Örnek vermek gerekirse; kendi emekli maaşını alan bir kadın, Bağ-Kur emeklisi eşinden dul aylığı, Emekli Sandığı’na tabi babasından ise yetim aylığı alabiliyor. Bu tür gelirlerin kesişim noktası, sosyal güvenlik kurumlarının birbirinden bağımsız olması. Tek kurumdan gelen farklı maaşlar genelde çakıştığı için aynı anda alınamıyor. Bu nedenle sistemin çok yönlü değerlendirilmesi büyük önem taşıyor.
Kadınlara yönelik ayrıcalıklar devam ediyor
Kadınlara yönelik yapılan düzenlemeler, özellikle dul maaşının alınmasında belirgin hale geliyor. Kadın çalışmıyorsa ya da gelir düzeyi düşükse, eşinin ölümünden sonra aldığı dul maaşı %75’e kadar ulaşabiliyor. Ancak çalışma hayatına devam eden kadınlarda bu oran %50 civarına düşüyor. Aynı zamanda emekli olan kadınların, eşlerinden dul maaşı alma hakkı da mevcut. Farklı kurumlara tabi olunması durumunda bu maaşlar bir araya gelebiliyor.
Yetim maaşı kız çocukları için süresiz
Kız çocuklarına tanınan yetim aylığı, herhangi bir yaş sınırlaması olmadan bağlanabiliyor. Buradaki tek kriter, evlenmemiş ve sigortalı bir işe girmemiş olmaları. Bu şartlar korunduğu sürece maaş ömür boyu ödeniyor. Ancak erkek çocuklar için bu hak yalnızca 25 yaşına kadar geçerli. Erkeklerde ayrıca yükseköğrenim şartı da aranabiliyor.
900 gün primle maaş alınabiliyor
Emeklilik için yeterli prim gününe ulaşamayanlar da bu haktan mahrum değil. SGK, en az 900 prim günü olan kişilerin, eş veya ebeveyn kaybı durumunda hem kendi maaşlarını hem de dul veya yetim aylıklarını almasına imkan tanıyor. Burada da kritik nokta, tüm koşulların sağlanması. Medeni durum, çalışma hali ve gelir kriterleri bu süreçte belirleyici oluyor. SGK'nın yaptığı detaylı inceleme sonrası hak sahibine uygun olan maaşlar bağlanabiliyor.
