Türkiye'de emeklilik sisteminin önemli kuruluşlarından Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK), 2008 öncesi döneme ait SSK ve Bağ-Kur emeklilerine yönelik mühim bir hatırlatmada bulundu. Kurum tarafından bağlanan emekli maaşlarının, tahsis edildiği tarihten itibaren 5 yıl içinde alınmaması durumunda yasal zaman aşımına uğrayabileceği ve bu ödemeler üzerindeki hak iddialarının ortadan kalkabileceği vurgulandı. Bu uyarı, emeklilerin birikmiş alacakları için dikkatli olmaları gerektiğini gösteriyor.
SGK Aylıklarında Zaman Aşımı Prosedürü
Sosyal güvenlik mevzuatımızda yer alan hükümler gereğince, emeklilere bağlanan gelir ve aylıkların tahsili için bir zaman aşımı süresi öngörülmüştür. Bu kurala göre, şayet emekli maaşı SGK tarafından bağlandığı tarihten itibaren kesintisiz 5 yıl boyunca çekilmez veya hak sahibi tarafından talep edilmezse, bu birikmiş tutarlar Kurum tarafından zaman aşımına uğramış kabul edilir. Bunun sonucunda, söz konusu ödemeler için daha sonra hak talebinde bulunmak mümkün olmayabilir.
Türkiye Gazetesi Yazarı İsa Karakaş'ın Değerlendirmesi
Konuyla ilgili dikkat çeken değerlendirmelerden biri, SGK uzmanı ve Türkiye Gazetesi yazarı İsa Karakaş'tan geldi. Karakaş, son yazısında zaman aşımı nedeniyle bazı gelir ve aylıkların geriye dönük ödenmesinin önünde engel çıktığını kaydetti. Özellikle Vazife malullüğü ve ölüm aylığı gibi özel durumlardaki başvurularda da bu sürenin hayati önem taşıdığının altını çizdi. Karakaş'ın köşe yazısında belirttiği gibi, SGK, 2008 yılı Ekim ayı öncesinde bağladığı SSK ve Bağ-Kur emekli aylıkları için 5 yıllık zaman aşımı kuralını uygulamaya devam etmektedir. Bu eski döneme ait tahsil edilmemiş ödemelerin zaman aşımına uğrayacağı ve ödenmeyeceği ifade edildi.
2008 Öncesi Bağlantılı Haklar İçin Süre
SGK Kanunu’na göre 2008/Ekim ayından önce bağlanan gelir ve aylıklar için, 5 yıl içerisinde talep edilmemesi durumunda ödeme yapılmayacağı yönündeki hüküm geçerliliğini korumaktadır. Bu durum, 2008 yılı Ekim ayı öncesinde emekli olmuş SSK ve Bağ-Kur üyelerinin birikmiş maaşları açısından risk teşkil etmektedir. Ancak kanunun 2008 sonrası bağlanan aylıklar için zaman aşımı uygulamayacağı yönündeki istisnası da mevcuttur. İsa Karakaş, bu ayrımı vurgulayarak, "2008 yılı öncesinde emekli olanlar dikkat etmeli" çağrısında bulundu. Kurumun, ödeme işlemlerini gerçekleştirmeden önce bu 5 yıllık sürenin dolup dolmadığını titizlikle incelediği belirtildi.
Vazife Malullüğü, Ölüm Aylığı ve Gaiplikte Uygulanan Kurallar
Karakaş, zaman aşımı kuralının sadece emekli aylıklarını değil, Vazife malullüğü ve ölüm aylıkları için yapılan başvuruları da etkilediğini ifade etti. Bu tür başvuruların değerlendirilmesinde, hak sahibinin ölüm tarihini takip eden ayın başının esas alındığını belirtti. Başvurunun gecikmesi halinde bile, geriye dönük olarak yapılabilecek ödemenin azami 5 yıllık döneme ait olabileceği kaydedildi. Aynı şekilde, Gaiplik durumunda da bir 5 yıllık zaman diliminin kritik olduğu bildirildi. Mahkeme kararının kesinleşmesinin ardından 5 yıl içinde başvuru yapılmaması durumunda, yine sadece geriye dönük 5 yıllık maaş ödemesi alınabileceği söylendi. Bu zaman aşımı prensibinin, toptan ödeme ve diğer haklar için de geçerli olduğu hatırlatıldı.
