Bitlis’in Ahlat ilçesinde, halk arasında “Camış Kıran” olarak bilinen doğa olayı, her yıl Nisan ayının 20’si civarında etkisini gösteriyor.
Baharın sıcak yüzünü gösterdiği günlerde aniden bastıran soğuk hava, bölge insanı için hem bilinen hem de temkinle yaklaşılan bir dönemi simgeliyor.
Ahlatlı 78 yaşındaki emekli öğretmen Nail Uslu, bu doğa olayının geçmişten bugüne halk arasında nasıl anlatıldığını şöyle özetliyor:
“İki çiftçi tarlalarını sürerken, yörede ‘Çeşür’ diye bilinen bitkileri toplar. Biri Nemrut Dağı yönünden yaklaşan kara bulutları fark eder ve hemen geri dönmeyi önerir. Diğer çiftçi ise uyarıya kulak asmaz. Eve dönen çiftçi, topladığı çeşürleri hayvanlarına yedirir ve onları yaklaşan soğuktan korur. Diğeri ise ani bastıran kar fırtınasında birçok hayvanını kaybeder. O günden sonra bu doğa olayı ‘Camış Kıran’ olarak anılmaya başladı.”
Uslu, benzer bir anısını da 1980’li yıllarda yaşadığını belirterek, “Nisan ortasında hava ısınmıştı. Arkadaşımla arılara şerbet vermek için gittik. Arkadaşım uyarılara rağmen arıları dışarı saldı, ertesi gün ani bastıran karla birlikte bütün arılar telef oldu,” sözleriyle yaşananları aktardı.
Konu “Kültürel Miras Ahlat” kitabında da yer aldı
Konu sadece halk arasında değil, yazılı kaynaklarda da yer buluyor.
Ahlatlı eğitimci yazar Dr. Zafer Gülsar, “Kültürel Miras Ahlat” isimli kitabında bu soğukları “Öküz Soğukları” olarak tanımlıyor.
Gülsar, bu doğa olayının genellikle 21-26 Nisan tarihleri arasında etkili olduğunu belirtiyor ve halk arasında bu döneme özel olarak, “Kork Aprul’in 5’inden, öküzü ayırır eşinden.” deyiminin kullanıldığını vurguluyor.
Bölge halkı bu beklenmedik soğukları, baharın gelişinin habercisi kadar, kışın son misafiri olarak da tanımlıyor.
