Yılın ilk yarısında Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE) %12,92 oranında artış gösterdi. Haziran verisiyle birlikte bu oran %15 civarına ulaşacak. Yasa gereği ÖTV de bu oranda artırılacak. Bu durum, doğrudan sigara fiyatlarına yansıyacak. Zam oranı markalara göre değişiklik gösterecek.
Vergi Tabanında Otomatik Artış
ÖTV’deki artış ÜFE’ye endeksli olduğundan, bu artış otomatik biçimde devreye giriyor. Her yıl ocak ve temmuz aylarında benzer uygulama yapılıyor. Bu yılki artış %15’e yakın olacak. En düşük sigaranın fiyatı 70 TL’den 80 TL’ye çıkacak. Böylece fiyat tabanı yukarıya çekilmiş olacak.
Fiyat Artışının Teknik Gerekçeleri
Sigaradan alınan vergilerin büyük bölümü asgari maktu vergi kaleminden oluşuyor. Bu kalemdeki artış sonrası 42,11 TL’lik bir vergi yükü oluşacak. Maktu vergi 10,50 TL’den 12,07 TL’ye yükselecek. Nispi vergi oranı ise sabit tutulmuş olacak. KDV ile birlikte toplam vergi yükü 65 TL’yi bulacak.
Tüketici Yansıması Daha Dengeli Olabilir
Mart ayında alınan karar ile fiyat artışlarının yavaşlatılması hedeflenmişti. Nispi vergi düşürülüp sabit vergiler artırılmıştı. Böylece fiyata doğrudan etki eden oran dengelenmiş oldu. Önceden 1 TL’lik artış 7,5 TL yansıtırken, artık bu oran 3,8 TL seviyesine indi. Ancak bu dönemdeki artışla fiyatlar yeniden yukarıya tırmanacak.
Zamlar Sektörü ve Tüketiciyi Nasıl Etkileyecek?
Sigara zamlarının etkileri yalnızca tüketiciyle sınırlı kalmayacak. Perakende satışlar düşebilir, bazı kullanıcılar tüketimi azaltabilir. Diğer yandan kayıt dışı satışlarda artış riski bulunuyor. Devlet, vergi gelirini korumayı hedeflerken, tüketicinin alım gücü bu politikayla sınanacak. Tüm bu gelişmeler sigara piyasasında yeni bir dönem başlatabilir.