Emeklilik maaşlarının nasıl belirlendiği, milyonlarca çalışanın aklındaki en önemli sorulardan biri. Bu sorulara yanıt veren Sosyal Güvenlik Uzmanı İsa Karakaş, sistemin temel sorunlarına ve çözüm önerilerine değindi.
Çalışma yılı arttıkça maaş neden düşüyor?
Karakaş, mevcut sistemde kısmi emekliler ile normal emeklilerin aynı tabanda eşitlendiğini belirtiyor. Fazla çalışanların ödüllendirilmediğini, aksine cezalandırıldığını ifade ediyor. 2024’te emekli olanların maaşlarında yüzde 30’a varan kayıplar bunun en net örneği.
Maaşlar hangi formüle göre hesaplanıyor?
Uzman, emekli aylıklarının “Ortalama aylık kazanç x aylık bağlama oranı” formülüyle hesaplandığını açıklıyor. Özellikle ABO olarak bilinen aylık bağlama oranı, maaşların seviyesinde belirleyici unsur. 2008 sonrası düzenlemelerle düşük ücretlilerin maaş artışları olumsuz etkilendi.
Yeni sistem nasıl olacak?
Karakaş, kısmi ve normal emeklilik için iki ayrı taban maaşın gündemde olduğunu belirtiyor. Ayrıca 25 yılın üzerindeki her yıl için ABO’ya ek artış yapılması öneriliyor. Bu şekilde uzun süre çalışanlar gelir kaybına uğramayacak.
Amaç nedir?
Planlanan değişikliklerle kayıt dışı çalışmanın önlenmesi, sigortalıların sisteme güven duyması ve SGK’nin gelirlerinin artması hedefleniyor. Karakaş, bu düzenlemelerle çalışanların “ne kadar çok çalışırsam maaşım azalır mı?” endişesinin son bulacağını söylüyor.