Bitlis’in Ahlat ilçesinde bulunan ve değişik planı ile dikkat çeken Emir Ali Kümbeti, ziyaretçilerinde ilgisini çekiyor. İlçenin İkikubbe Mahallesinde bulunan Emir Ali Kümbeti, son zamanlarda ilçeye gelen gezginlerinde uğrak noktası haline geldi. Yapı olarak oldukça dikkat çeken kümbet, yerli ve yabancı turistler tarafından da merakla geziliyor. Kümbeti gezerek bol bol fotoğraf çeken ziyaretçiler ise, Ahlat’tın tarihi ve doğal güzelliklerinin etkileyici olduğunu belirtiyor. Emir Ali Kümbeti Kümbetin güney cephesinde, mermerden, kırık bir kitabede “Ali” adından başka bir kelime okunamamaktadır. Tarihlendirilmesi hakkında şu görüşler mevcuttur. 1. Mimari tarzına göre, 12. yüzyıla tarihlendirilir. 2.Kümbet mimarisinin gerilemeye başladığı bir döneme belki de 18. Yüzyıla uygun görülmektedir. 3.Albert Gabriel’in yapıyı 12. Yüzyıla tarihlendirdiği belirtilmektedir. 4.Yapının genel karakteri itibariyle XIV. Yüzyıla yerleştirilmesi gerekir. 5.Tarihlendirme olarak, XIV. Yüzyıl kabul edilmektedir. 6.XIV. yüzyıla aittir. Ancak, Ahlat Erzen Hatun (1397) kümbeti yazıtında Emir Ali’nin kızı olduğu yazılıdır. Eğer kümbet bu şahsa aitse XIV. yüzyıl II. yarısına ve belki de XIV. yüzyıl III. çeyreğine tarihlendirilebilir. Kare planlı ana mekanın önünde duvarları kademeli olarak kümbete doğru yükselen üzeri açık dikdörtgen planlı ön mekan vardır. Cephesi açık ve hiçbir kümbette görülmeyen şekilde ileriye doğru fırlamış küçük bir bahçe teşkil edilmiştir. İçten kubbe, dıştan sekizgen kasnak üzerinde, sekiz kenarlı piramidal külah boğumlu bir alemle nihayetlenir. Tek katlıdır. Ziyaret kısmına (dikdörtgen planlı, güneydeki avluya) doğusundaki kapıdan girilir. Asıl türbenin prizmatik gövdesinin güney cephesi, sivri kemerli eyvan şeklindedir ve öndeki küçük avlusuna açılmaktadır. Kümbetin içi baldeken tarzında dört kemerlidir. İçten kubbe ile örtülü yapıda kubbeye geçiş pandantiflerle sağlanmıştır. Pandantifler, sağır sivri kemerlerle birbirine bağlanırlar. İç mekanın üç cephesinde küçük nişler vardır. Ahlat kümbetleri arasında değişik planı ile dikkati çeken Emir Ali kümbeti eyvanlı kümbetler arasında yer almaktadır. Kümbet 6,05x5,35 metre ölçüsünde dikdörtgen planlıdır. Burada diğer kümbetlerde olduğu gibi mumyalık kısmı bulunmaktadır. Zemin ile aynı düzeyde olup kesme taştan yapılmıştır. Beden duvarlarında, köşelerdeki üçgen pahlarla dört köşeden sekizgen kasnağa geçilmektedir. Güney cephesinde yan kenarlar boyunca uzanan avlu duvarları üç kademe halindedir. Doğu kenarına kapı açılmış olup buradaki kapı kemeri üç dilimlidir. Büyük bir sivri kemerle avluya açılan eyvanın kemerleri içeride kirpi dışarıda düz bir kuşakla çevrilidir. Kenarlardaki köşe dolgularına her iki yanda mermer üzerine kufi yazıyı andıracak motiflerle süslü iki pano işlenmiştir. Eyvan kemeri ortasına kitabe yerleştirilmiş ise de bu kitabe okunamamıştır. Bu kümbeti Vakıflar Genel Müdürlüğü 1976 yılında onarmıştır.