Ancak Türkiye’de benzin ve motorin fiyatları bu sürede artmaya devam etti. Motorine cuma günü yapılan 2,5 TL zam, durumu daha da görünür hale getirdi. Bu durum hem ekonomi çevrelerinde hem de tüketiciler arasında geniş yankı buldu. Akaryakıt fiyatları son haftalarda en çok tartışılan alanlardan biri haline geldi. Pek çok kişi fiyatların nasıl belirlendiğini merak ediyor.
Artış oranı, dolar kurunu bile geçti
Döviz kurundaki yükselişin akaryakıt fiyatları üzerinde etkili olduğu biliniyor. Ancak yılbaşından bu yana dolar/TL kurundaki artış yüzde 20 seviyelerinde kaldı. Aynı dönemde benzindeki artış yüzde 26’yı, motorindeki artış ise yüzde 31’i aştı. Uzmanlara göre bu veriler fiyatların gerçek maliyetlerle uyumsuz olduğunu gösteriyor. Petrol fiyatı düşerken akaryakıtın yükselmesinin makul bir açıklaması olmadığı savunuluyor. Fiyat farkının vergi yükünden ve rafineri maliyetlerinden kaynaklandığı belirtiliyor. Buna rağmen artış oranlarının çok yüksek olduğu eleştirileri sürüyor. Özellikle motorin ile benzin arasındaki farkın açılması dikkat çekiyor.
Depo farkı uçtu: 50 litrede 808 TL ek yük
Yapılan hesaplamalarda en çarpıcı tablo motorinde ortaya çıkıyor. Petrol fiyatı ve döviz karşılaştırması yapıldığında litre fiyatının 43 TL civarında olması gerektiği görülüyor. Buna karşın motorin 59 TL’ye satılıyor. Benzinde ise benzer şekilde yaklaşık 14 TL’lik bir fark hesaplanıyor. Bu fark “gizli zam” olarak nitelendiriliyor. 50 litrelik depo için vatandaşın benzinde 685 TL, motorinde ise 808 TL fazla ödediği belirtiliyor. Bu yük özellikle dar gelirli sürücüler üzerinde büyük baskı oluşturuyor. Nakliye ve tarım sektörünün maliyet artışı da genel fiyat seviyesini yukarı çekiyor. Ekonomistler, bu artışların enflasyona doğrudan etki ettiğini vurguluyor. Buna rağmen bakanlıktan gelen açıklamalarda vergi yükünün Türkiye’de düşük olduğu savunuluyor. Bu görüş ise kamuoyunda tartışılmaya devam ediyor. Akaryakıt fiyatlarının önümüzdeki dönemde de belirsiz seyrini sürdürmesi bekleniyor.