42 ile 53 yaş arası dikkat: Milyonlar için yeni emeklilik fırsatı geldi
Emeklilik yaşını beklemeden hak kazanma imkânı, 1990–2000 yılları arasında sigortalı olan milyonlar için gün yüzüne çıktı.
SGK’nın yeni düzenlemeleri, prim eksikliği olan engelli çalışanlar, doğum borçlanması yapacak kadın çalışanlar ve askerlik borçlanması talep eden erkekler için erken emeklilik kapılarını aralıyor. Kamuoyunda merak edilen bu üç modelin ayrıntılarını, başvuru süreçlerini ve faydalarını bir arada derledik.
Erken emeklilikten yararlanmak isteyen sigortalılar, artık prim gününün yanı sıra bazı özel koşulları yerine getirerek yaş şartını da esnetebiliyor. Aşağıda, her üç grup için geçerli olan kriterler ve fayda mekanizmaları dört başlıkta anlatılıyor.
ENGELLİ İŞÇİLERE YAŞSIZ EMKLİLİK
En az %40 oranında engelli raporu bulunan vatandaşlar, en az 15 yıl sigortalılık süresi ve 3.600 prim gününü tamamladıklarında yaş şartı aranmadan emekli olabiliyor. Sigorta başlangıcının 1990’da olmadığı, farklı yıllara yayılmış olması da hak kaybına yol açmıyor. Başvuru için e‑Devlet’ten “Engelli Emeklilik Başvurusu” ekranına girilip rapor ve hizmet dökümü yükleniyor, SGK onayında eksiksiz gün sayısı ve belgeler kontrol edildikten sonra maaş bağlama işlemi başlatılıyor. Onaylananlar, emeklilik maaşını kesintisiz almaya devam ediyor; çalışma hayatına geri dönmek de mümkün.
KADINLAR İÇİN DOĞUM BORÇLANMASI AVANTAJI
Sigorta giriş tarihinden sonra doğum yapan kadın çalışanlar, her çocuk için 720 gün, üç çocuk için toplam 2.160 günü doğum borçlanması kapsamında talep edebiliyor. Bu borçlanma, eskiden olduğu gibi sadece prim gününü tamamlamakla kalmıyor; emeklilik tarihini yıllar öne çekiyor. Örneğin üç çocuklu bir sigortalı, 6 yıl kazanarak prim gününe yeter olsa bile yaş beklemeden hemen emekli olabiliyor. Borçlanma tutarı, kadının güncel prime esas kazancından hesaplanıp taksitlendirilebiliyor ve SGK’ya yatırıldıktan sonra günler derhal tanımlanıyor.
ERKEKLERDE ASKERLİK BORÇLANMASI İLE TARİH ÖNE ÇEKME
Sigorta başlangıcından önce yerine getirilen askerlik hizmet süresi, çalışanın talebiyle borçlanılarak sigorta giriş tarihine ekleniyor. Bu sayede sigorta başlangıcı söz konusu borçlanma kadar geri çekiliyor ve emeklilik yaşı 1–2 yıl kadar öne alınabiliyor. Başvuru için terhis belgesi ve hizmet kayıtları SGK’ya sunuluyor; onay sonrası otomatik güncelleme yapılarak yeni tarih üzerinden emeklilik hesabı devreye giriyor.
MALULİYET VE DİĞER HAKLAR
En az %60 iş gücü kaybı belgeleyen ve en az 1.800 prim günü bulunan çalışanlar, malullük emekliliğine başvurabiliyor. Malulen emekli olanlar, çalışma hakkını kaybediyor ancak yaş beklemeden aylık bağlanıyor. Ayrıca sporcu, sanatçı gibi belirli meslek grupları için de özel prim ve yaş avantajları sunuluyor; bunlar SGK’nın meslek kodu ve belirlenmiş kriterlerine göre farklılık gösteriyor.
SGK, bu üç erken emeklilik modelinin amacını “kazanılmış hakları korumak ve toplumsal faydayı artırmak” olarak özetliyor. Başvuru esnasında e‑Devlet kılavuzunun dikkatle okunması, gereken belgelerin tam olarak sisteme yüklenmesi ve iki ay içinde sonuç alınan işlemlerde eksiksiz evrak sunulması, hak kaybını önleyecek. 1990–2000 kuşağı çalışanlarına sunulan bu alternatif yollar, prim günü eksik olsa bile kişilerin emekliliğe yıllar önce kavuşmasını sağlayacak.