Bitlis’te sonbaharın gelmesiyle birlikte kırmızı kapya biberlerin salçalık yolculuğu başladı. Köylerde ve şehir merkezinde birçok aile, tarladan ya da pazardan aldıkları biberleri evlerinin bahçesinde ayıklayıp doğradıktan sonra güneşte kurutuyor. Daha sonra taş dibeklerde ya da makinelerde çekilen biberler tuzla karıştırılarak salçaya dönüştürülüyor. Bu gelenek, sadece kışlık hazırlık değil, aynı zamanda aile bütçesine de katkı sağlıyor.
Geleneksel yöntemlerle salça hazırlanıyor
Bitlis’te özellikle kadınlar, kapya biberleri önce yıkayıp çekirdeklerinden ayırıyor. Büyük kazanlarda veya tencerelerde haşlanan biberler ya güneşte kurutuluyor ya da makinelerden geçirilerek eziliyor. Ardından geniş tepsilerde güneşe bırakılan biberler, kıvamını bulana kadar karıştırılıyor. Doğal yöntemlerle hazırlanan bu salçalar, hem lezzetiyle sofraları süslüyor hem de katkısız yapısıyla tercih ediliyor.
Aile ekonomisine destek sağlıyor
Ev yapımı kapya biber salçası, hazır ürünlere göre çok daha uygun maliyetli oluyor. Aileler hem kendi kışlık ihtiyaçlarını karşılıyor hem de artan salçaları çevresine ya da pazarlarda satarak gelir elde ediyor. Böylece salça yapımı, geleneksel bir mutfak hazırlığının ötesine geçerek ekonomik katkı da sunuyor.
Kış sofralarının vazgeçilmezi
Bitlisli aileler için salça, sadece yemeklere tat katan bir ürün değil, aynı zamanda kış sofralarının vazgeçilmezi. Ev yapımı salçanın dayanıklılığı ve yoğun aroması, bölgedeki birçok evde yemek kültürünün temel taşlarından biri olmayı sürdürüyor. Bu nedenle her yıl sonbahar aylarında salça yapımı, adeta bir ritüele dönüşüyor.