Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, bir dizi temas ve incelemelerde bulunmak üzere Bitlis’e geldi.
İlk olarak Cuma Namazından sonra Bitlis Belediyesini ziyaret eden Bakan Yumkalı, daha sonra AK Parti Bitlis İl Başkanlığına geçti. Burada partililerle bir araya gelen Yumaklı, daha sonra ise Bitlis İl Tarım ve Orman Müdürlüğüne geçerek, kentte yürütülen tarım ve hayvancılık projeleriyle ilgili yetkililerden bilgi aldı. Bakan Yumaklı, Bitlis Valiliğini ziyaretinin ardından Ahlat ilçesine geçerek burada kuru fasulye hasadına katıldı. İlçede bulunan Canevi Tarım işletmesini ziyaret eden Bakanı İbrahim Yumaklı traktöre binerek tarlada kuru fasulye hasadı yaptı. Hasat sonrası tarlada basın açıklamasında bulunan Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, geçen yıl 32,6 milyar dolar tarım ihracatı gerçekleştirdiklerini söyledi. Yumaklı, “Bitlis'teyiz. Burada çiftçilerimizle, üreticilerimizle bir aradayız. Vatandaşlarımızın gıda ihtiyacını karşılamak için ülkemizin dört bir tarafında hasatlar yapıldı. Kimisinde tamamlandı, kimisinde tamamlanmak üzere. Bazı ürünlerde de henüz yeni başlayan bölgelerimiz de var. Güzel ülkemizin 206 çeşit ürün başlığında yüzlerce bitkisel ürün üretimi ülkemizin gıda ihtiyacını karşılıyor. Hatta bunun da ötesinde ihracata çok önemli miktarda da gıda ürünü veriyoruz. Bugün gururla söylüyoruz ki; ülkemiz tarımsal hasılada Avrupa’da birinci, dünyada yedinci sırada. Geçen yıl 32,6 milyar dolar tarım ihracatı gerçekleştirdik. Bu başarının mimarı aziz çiftçilerimize teşekkür diyorum. Bu ülkenin bereketli topraklarında bu ülkenin havasını, suyunu ve emeğini kullanarak ürettiğimiz her ürün hem kendi ihtiyacımız için son derece önemli hem de ülkemize döviz kazandırıcı önemli kalemlerden de bir tanesi. Ben geçtiğimiz yıl 32.6 milyar dolar gıda ürünü ihraç eden bütün üreticilerimizi, bütün paydaşlarımızı tebrik ediyorum. Onların emekleri hem ülkemiz için ülkemizin gıda arz güvenliği için hem de ülkemizin döviz ihtiyacı için son derece önemli. Bugün de Kuru fasulye hasadımızı gerçekleştirdik. Geleneksel olarak hepinizin malumu Türk mutfağında kuru fasulye çok önemli ürünlerimizden kış yemeklerimizden bir tanesi. Tabii memleketimizin dört bir tarafında bu ürünün ekimi ve hasatı devam ediyor ama Bitlis'in bu anlamda önemi şöyle yaklaşık Türkiye'de üretilen kuru fasulyenin %14'ü Bitlis'te üretiliyor. Ve Bu alanda da ülkemizde 4. sırada kuru fasulye üretimi açısından ama diğer bir önemi de kuru fasulye tohumu üreticisi olarak da Bitlis 1. sırada. Ülkemizin son 10 yıllık kuru fasulye üretimi 246.000 ton. Geçtiğimiz yıl 279.000 tondu. Allah nasip ederse bu yıl bizim tahminlerimiz 283.000 ton civarında bir kuru fasulye üretiminin olacağı yönünde. Biz geçtiğimiz yıl üretim planlaması kapsamında desteklerimizi özellikle üretimi artırmak anlamında farklılaştırmıştık. Yani bununla ilgili temel destek, üretim planlaması desteği, ürün geliştirme desteği bu üç başlıkta vermeye başlamıştık üretim desteklerimizi. Bu manada da kuru fasulyede geçen yıl dekar başına 732 lira ödenirken bunu % 27 artışta bu yıl 930 liraya çıkarmış durumdayız. Yeni desteklerimizle birlikte hem hasat sezonunun hem de üretilen ürünlerin ülkemize katkısının hayırlı uğurlu olmasını diliyorum. Çiftçilerimizi de hem bu yıl için hem de önümüzdeki yıl için bereketli bir sezon diliyorum. Buradan ülkemiz genelindeki bütün kuru fasulye üreticisi çiftçilerimize de bir mesajımız var. Tabii fiyat hareketleri takip ediyoruz. Özellikle üreticilerimizin emeğini zayi edecek ya da tüketicilerimizin uygun fiyata ürün almasını engelleyecek bütün hareketlere karşı Toprak Mahsulleri Ofisi regülasyon görevini yerine getirecek. Bunu söylemek istiyorum. Özellikle takip ediyoruz. Belli yerlerde hem stok ihtiyacını karşılamak hem de piyasa regülasyonu için Toprak mahsulleri ofisinin bu manada alıma başlayacağını da söylemek istiyorum” dedi. Çiftçilere ÇKS kayıtları için hatırlatmada bulunan Bakan Yumaklı sözlerini şöyle sürdürdü; “ Buradan açıklamış olalım. Bir hatırlatmamız da çiftçi kayış sistemi ile alakalı. Malumunuz önümüzdeki yılın çiftçi kayıt sistemine ilişkin başvuruları, beyanları artık başladı. 31 Aralık 2025 itibariyle sona erecek. Ben buradan bütün üreticilerimize bu süreyi geçirmeden çiftçi kayıt sistemine beyanlarını hangi alanda ne üreteceklerinin beyanını yapmalarını özellikle istirham ediyorum. Önceki dönemler gibi değil biliyorsunuz. Artık ne ekeceğimin düşüncesi yok. Biz önümüzdeki 3 yıl için çiftçilerimize hangi ürün için ne destek vereceğimizi açıklamış durumdayız. Hem bunlar hem çiftçi kredileri hem buna ilişkin hibe destekler ve buna bağlı teşvikler de yine aynı şekilde birlikte hareket ediyor. Dolayısıyla çiftçi kayıt sistemine başvuruları mutlaka bu tarihe kadar üreticilerimizin, çiftçilerimizin yapmasını istiyoruz.”
Bakan Yumaklı sözlerini şöyle sürdürdü; “Değerli basın mensupları tarım orman ve su sektörü son yıllarda stratejik önemini bütün ülkeler için kabul ettirmiş durumda. Bu manada özellikle iklim krizinin de çok yoğun bir şekilde etkisini gösterdiği bu dönemde içinde bulunduğumuz bu periyotta gıda az güvenliğini sağlamak bütün ülkeler için kritik bir öneme sahip oldu. Bir bilgi vermek istiyorum. Bu yılın yani 2025'in Temmuz ayı son 55 yılın En sıcak Temmuz ayı oldu. Sadece sıcaklıklar değil birbiri peşine takip eden kurak dönemler özellikle iklim değişikliğinin bize yıkıcı etkisini göstermeye başladı. Kurak bir iklim yapısına sahip olmaya doğru gidiyoruz. Yeni normal dediğimiz artık bundan sonra bizi farklı sınamalarla karşı karşıya bırakacak birçok da meteorolojik olayı yaşıyoruz. Yaşamaya da devam edeceğiz. Bu manada özellikle bakanlık olarak bizim kuraklığa dayanıklı tohumlardan başlayarak su ve sulama projelerimize kadar bir dizi tedbirlerimiz de var. Bu manada bütün üreticilerimizi risklere karşı onları koruma adına bakanlığımızın yaptığı çalışmaları çok yakından takip etmeleri için davet ediyorum. Bu çok kıymetli. Bütün yapmış olduğumuz işleri birlikte yapmamız gerekir. Omuz omuza yapmamız gerekir. Özellikle su verimliliğini buradan tekrar hatırlatmak istiyorum. Bir damlanın bile çok büyük öneminin olduğunu tekraren altını çizerek belirtmek istiyorum. Üretim planlaması neden önemli? Çünkü suyu merkeze koyduk. Yeni destekleme modelimizi, teşvik modelimizi, tarımsal kredileri bunlara yönlendirdik. Bugün Bitlis'te de hayata geçirmiş olduğumuz bu uygulamaları sonuçlarında, yansımalarında gördük. Bitlis'e son 23 yılda yapmış olduğumuz yatırımlar ve destekler yaklaşık 16 milyar lira bugünün tutarlarıyla. Su ve sulama alanında 66 tesis hizmete alındı. Bu tesislerle 40.000 dönümlük alan sulamaya açıldı. Yine Kırsal Kalkınma ve Orköy projelerinde 6 bin 100 projeyi destekledik. Önümüzdeki yılın projelerini de desteklemek üzere Çalışmalarımıza devam ediyoruz. Yine burası süt ve besi bölgesi olarak ilan edilen illerimizden bir tanesi. Dolayısıyla çok önemli bir başlık mera ıslahları. Burada da 182 bin dekarlık bir alanda mera ıslah çalışmalarını tamamladık. 466 bin dekarlık alana sahip dört büyük alanı da büyük ova olarak korumaya almış durumdayız. Bitkisel üretimimizin bu süre içerisinde 8 kat büyükbaş hayvan varlığımızın %13, küçükbaş hayvan varlığımızın %17, arılı kovan varlığımız ki Bitlis'in bu manada coğrafi işarete sahip çok güzel ve önemli bir ürünü balı var. 7 kat bal üretimimizin 3 kat artması söz konusu. Arı kovanı varlığı açısından da Bitlis'imiz 5. sırada bütün Türkiye'de. Tabii sadece bunlar değil aynı zamanda Orman açısından, Yeşil Vatan'ın Bitlis’te de kendini göstermesi açısından topraklarımızla fideleri, fidanları ve tohumları buluşturmaya devam ediyoruz. Türkiye'nin 81 ilinde, bütün ilçelerinde vatandaşlarımızı, Yeşil Vatanımızı yeniden yeşillendirmek ve Buna katkıda bulunmak adına 7'den 77'ye alanlara davet ediyorum. Bir konumuz da IPART TKDK hibe destekleri ve teşvikleri. 10. çağrı ilanımızı yayınladık. Bu çağrı ilanının bütçesi 50 milyon euro. Yani yaklaşık 2.5 milyar lira. Çağrı kapsamında et, süt, yumurta, meyve ve sebze ile su ürünlerinin işlenmesine, süt toplama merkezlerine, soğuk hava depolarına yönelik yatırımlara destek vereceğiz. Biliyorsunuz TKDK destekleri bundan önceki dönemde 42 il içindi ama Artık 81 ilde yaygınlaştırdık, uygulamaya devam ediyoruz. İlk kez faydalanmaya başlayan illerimizden birisi de Bitlis'ti. Dolayısıyla Bitlis'te yeni başlayan iller gibi artı 10 puanla projelerini değerlendirerek başlamış olacak. Bu da hayırlı olsun inşallah. Ben bu çağrıya çok yoğun bir ilgi olmasını bekliyorum açıkçası. Çünkü buradaki potansiyeli harekete geçirmemiz gerekir. Şimdiden hayırlı olsun”
Bakanlık olarak Bitlis'e yapılan yatırım ve çalışmalar hakkında da bilgiler paylaşan Bakan Yumaklı, “ Özellikle 218 milyon lira tutarında 8 adet su ve sulama projesi DSİ programına almış durumdayız. 60 milyon lira maliyetli Merkez ilçesine hizmet verecek Duap Yaylası yeraltı depolaması işini de önümüzdeki ay ihale etmiş olacağız inşallah. 104 milyon lira maliyetli Kümüs Çayı 4. kısım ve Güroymak ilçesi Gölbaşı beldesi taşkın koruma projelerinde İhaleleri yapıldı. Onların da yapımına en kısa zamanda başlayacağız. Yine Bitlis'in çok farklı yerlerine hizmet verecek olan ki çok akarsuların olduğu bir yer burası. 8 Taşkın Koruma Projesi doğal olarak bizim yapmamız gereken 335 milyon lira maliyetli inşallah bunların da önümüzdeki ay ihalesini gerçekleştirmiş olacağız. İnanıyorum ki ben yaptığımız çalışmalarla Bitlis'imizin tarım, orman ve su sektörleri anlamında gelişmesine katkıda bulunacağız. Sadece bunlar değil elbette. Başka diğer büyük projelerimiz de var. Çalıştığımız özellikle Sapur Barajı ile alakalı çalışmaların devam ettiğini buradan söylemek istiyorum. Bir de ayrıca Nemrut Kaldera'sı ile alakalı son bir bilgiyle tamamlayalım. Nemrut Kaldera'sını da biz Milli Park ilanı ile alakalı süreçleri sonuna getirmiş durumdayız. İnşallah her alanda olduğu gibi Bu çok kıymetli bu kadim şehrin turizm açısından da çok farklı bir yere gelmesi için önemli bir yer olduğunu düşündüğümüz Nemrut Kaldera'sında inşallah Bitlis'in turizmine biz Milli Parklar Genel Müdürlüğü bünyesinde olan Tarım ve Orman Bakanlığı olarak sunmuş olacağız. Şimdiden hayırlı olsun diliyorum” dedi.